top of page

CambioAnsiklopedi

Değerleme

Değerleme nedir?

 

Değerleme, bir şirketin, mülkün veya varlığın bugünkü piyasa değerini belirlemeye yönelik analitik bir süreçtir. Şirket değerleme hesaplamaları zamana özgüdür ve pazarlığa tabi değildir ve normalde ekipman, mülk, çevrimiçi mağaza kayıtları, likit varlıklar, patentler, ticari markalar vb. dahil olmak üzere şirketin sahip olduğu ekonomik değere sahip her şeyin değerini içerir.

 

Değerlemenin temel ilkeleri


Aşağıdakiler değerlemenin farklı ilkelerini oluşturmaktadır. Bunlar, kullanılan değerleme yöntemi veya yaklaşımı değişse bile tutarlı kalma eğilimindedir. 

 

Nakit Akışı

 

Değerleme genellikle bir varlığın gelecekte yaratması beklenen nakit akışlarına dayanır. Nakit akışı, gelirler, kazançlar veya temettüler gibi yatırım tarafından zaman içinde üretilen parayı ifade eder.

 

Paranın zaman değeri

 

Bu, enflasyon ve sermayenin fırsat maliyeti gibi faktörler nedeniyle gelecekte elde edilen bir doların bugün elde edilen bir dolardan daha az değerli olduğu ilkesini ifade eder. Değerleme, gelecekteki nakit akışlarıyla ilişkili zamanlama ve riski dikkate alarak bunları bugünkü değerlerine indirger.

 

Risk ve getiri

 

Değerleme, bir yatırım veya varlıkla ilişkili riski dikkate alır. Daha yüksek riskli yatırımlar, yatırımcıları telafi etmek için tipik olarak daha yüksek getiri oranları gerektirir. Değerleme modelleri, iskonto oranları veya gerekli getiri oranları yoluyla risk değerlendirmesini içerir.

 

Karşılaştırılabilir Analiz

 

Değerleme genellikle değerlemesi yapılan varlığın piyasadaki benzer varlıklarla karşılaştırılmasını içerir. Karşılaştırılabilir varlıkları veya şirketleri analiz ederek, değerleme uygulayıcıları piyasanın benzer yatırımlara ilişkin algısına dayalı bir değer tahmini elde edebilirler.

 

Piyasa etkinliği

 

Değerleme, piyasaların genel olarak etkin olduğunu ve mevcut tüm bilgileri yansıttığını varsayar. Bu ilke, bir varlığın piyasadaki fiyatının onun değerinin bir yansıması olduğunu kabul eder ve değerleme, mevcut bilgilere dayanarak bu içsel değeri tahmin etmeyi amaçlar.

 

Temel analiz

 

Değerleme, değerlemesi yapılan varlık veya işletmenin temel özelliklerini ve finansal performansını dikkate alır. Bu, mali tabloların, sektör trendlerinin, rekabet avantajlarının, büyüme beklentilerinin ve değeri etkileyebilecek diğer ilgili faktörlerin analizini içerir.

 

Amaç ve bağlam

 

Değerleme, hangi amaçla yapıldığından etkilenir. Birleşme ve devralmalar, finansal raporlama, vergilendirme veya yatırım kararları gibi farklı amaçlar, belirli yaklaşımlar ve hususlar gerektirebilir.

 

Değerlemenin hem bir sanat hem de bir bilim olarak kabul edildiğini ve değerlemesi yapılan varlık veya sektöre bağlı olarak farklı yaklaşımların uygun olabileceğini unutmamak önemlidir. Profesyonel değerleme uygulayıcıları, makul bir değer tahminine ulaşmak için genellikle bu ilkelerin ve diğer çeşitli değerleme yöntemlerinin bir kombinasyonunu kullanır.


Değerlemenin amacı nedir?

 

Değerlemenin amacı, işletmenin veya varlığın hesaplanan değerini aynı sektördeki diğer işletmelerin değeriyle ve mevcut piyasa fiyatıyla karşılaştırmaktır. Bu tür hesaplamaların karmaşıklığı ve zorlukları nedeniyle, değerlemeler öz sermayenin artırılması veya işletmenin satılması gibi bir dizi özel durum için ayrılmıştır.

 

Bir işletmenin değerlemesini yaptırmayı tercih etmenin diğer yaygın nedenleri şunlardır:

  • Ortak mülkiyet yüzdelerinin belirlenmesi

  • Dahili bir hisse senedi piyasası oluşturmak

  • Başka bir şirketle birleşmek veya satın almak

  • İşletmenin değerini artırın (gerçek veya algılanan)

  • Yönetim kuruluna hissedar ekleme

  • İş geliştirme ve iş büyümenizi planlama 

 

Değerleme kullanmanın faydaları

 

Kapsamlı bir iş geliştirme stratejisinin bir parçası olarak kullanıldığında, değerleme aşağıdaki faydaları sağlayabilir:

 

  • Daha iyi karar verme. Değerleme, işletmelere yatırımlar ve varlıklar hakkında bilinçli kararlar vermek için kullanabilecekleri doğru veriler sağlar. Bu, gelecekteki büyümelerini daha iyi planlamalarına yardımcı olacaktır. 

  • İyileştirilmiş finansal performans. Değerleme, işletmelerin değeri düşük varlıkları ve büyüme fırsatlarını belirlemelerine yardımcı olur ve bu da uzun vadede kârlılığın artmasını sağlayabilir. 

  • Artan güvenilirlik. Doğru değerleme raporları bir işletmenin yatırımcılar, kredi verenler ve diğer paydaşlar nezdindeki güvenilirliğini artırabilir. Bu da bir işletmenin uzun vadeli sağlığına ve büyümesine katkıda bulunur. 

  • Uygun olduğunda birleşme ve devralmaları kolaylaştırır. Değerleme, birleşme ve devralmalarda çok önemlidir ve işletmelerin işlem ve satışlarda yer alan varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerini belirlemelerine yardımcı olur.

 En yaygın değerleme yöntemleri


Dikkate alınan parametreler söz konusu değerlemenin amacına bağlı olduğundan, bir şirket değerlemesini hesaplamak için çok sayıda farklı yöntem vardır. Mevcut birçok model arasında en yaygın olarak kullanılan üç model aşağıda verilmiştir:


01. Karşılaştırılabilir analiz


Karşılaştırılabilir analizin basitliği, onu en yaygın kullanılan şirket değerleme yöntemi haline getirmektedir. Bu model, benzer ölçütleri paylaşan ve ortalama fiyatlarının değerlemesi yapılan şirketle karşılaştırılabilir olması gerektiğini varsayan bir grup işletmenin bulunmasından oluşur. Dikkate alınan ölçütler vakadan vakaya değişebilir, ancak genellikle endüstri ve faaliyet alanının yanı sıra finansal istatistikleri de içerir.


02. İndirgenmiş nakit akışı analizi


Gelir yaklaşımı olarak da bilinen indirgenmiş nakit akışı (DCF), öngörülen nakit akışının toplam değerini tahmin eden ve ardından bu nakdin bugünkü değerini bulmak için ayarlayan bir finansal modelin derlenmesiyle gerçekleştirilir. DCF modelinin gerektirdiği kapsamlı ayrıntı ve veri analizi, onu en ayrıntılı ve doğru şirket doğrulama yöntemlerinden biri haline getirmektedir.


03. Emsal işlem analizi


Karşılaştırılabilir analiz gibi, emsal işlem analizi de bir şirketin değerlemesini hızlı ve etkili bir şekilde tahmin etmek için karşılaştırma modellerini kullanır. Bu durumda model, değerlemesi yapılan şirkete benzer satın alınmış veya satılmış işletmelere odaklanır ve hedef şirket değerlemesine karar vermek için bunların çıkış fiyatlarını rehber olarak kullanır.


Değerleme aşamaları


Genel olarak bir değerleme süreci aşağıdaki akışı izleyecektir:


Amacın tanımlanması


Birleşme ve devralmalar, finansal raporlama, vergilendirme, yatırım analizi veya diğer özel ihtiyaçlar için olsun, değerlemenin amacının açıkça tanımlanması. Amaç, değerlemenin kapsamını ve yöntemini belirler.


Bilgi toplama


Değerlemesi yapılan varlık veya işletme hakkında ilgili bilgilerin toplanması. Buna mali tablolar, geçmiş veriler, sektör ve piyasa bilgileri, yasal belgeler ve değeri neyin belirlediğine ve potansiyel risk faktörlerine ilişkin içgörü sağlayabilecek diğer veriler dahildir.


Değerleme yönteminin seçilmesi


Varlığın özelliklerine, sektör normlarına ve değerlemenin amacına göre uygun değerleme yöntemlerinin belirlenmesi. Yaygın yöntemler arasında indirgenmiş nakit akışı (DCF), piyasa katları, karşılaştırılabilir işlemler, varlığa dayalı değerleme ve opsiyon fiyatlandırma modelleri yer alır.


Finansal analizler


Bu, gelir tabloları, bilançolar ve nakit akış tabloları dahil olmak üzere mali tabloların ayrıntılı bir analizinin yapılması anlamına gelir. Trendlerin, temel performans göstergelerinin ve değerleme amacıyla finansal verileri normalleştirmek için gereken ayarlamaların belirlenmesi.


Gelecekteki nakit akışının tahmin edilmesi 


Gelir artışı, işletme giderleri, sermaye harcamaları ve işletme sermayesi gereksinimleri gibi faktörleri dikkate alarak gelecekteki nakit akışlarına ilişkin projeksiyonlar geliştirmek. Bu projeksiyonlar, DCF yaklaşımı gibi birçok değerleme yönteminin temelini oluşturur.


İskonto oranının belirlenmesi


Paranın zaman değerini ve yatırımla ilişkili riski hesaba katmak için uygun iskonto oranının veya gerekli getiri oranının değerlendirilmesi. İskonto oranı, yatırımcının beklenen getirisini ve alternatif yatırımlara kıyasla varlığın riskliliğini yansıtır.


Düzeltmeler


Kontrol primleri, azınlık payı indirimleri, pazarlanabilirlik indirimleri veya değerlemenin amacına ve bağlamına dayalı diğer ilgili ayarlamalar gibi belirli faktörleri hesaba katmak için tahmini değerde gerekli ayarlamaların yapılması.


Gözden geçirme ve doğrulama


Değerleme sonuçlarının, varsayımların ve metodolojilerin mantıklı, tutarlı ve geçerli standartlara veya kılavuzlara uygun olduğundan emin olmak için gözden geçirilmesi. Sonuçların duyarlılık analizi veya benzer varlıklarla veya piyasa verileriyle kıyaslama yoluyla doğrulanması.


Belgeleme 


Metodolojiyi, varsayımları, veri kaynaklarını ve sonuçları belgeleyen kapsamlı bir değerleme raporu hazırlamak. Bulguların ve sonuçların müşteriler, paydaşlar veya düzenleyici makamlar gibi hedef kitleye açık ve etkili bir şekilde iletilmesi.

 

Uygulamada değerleme


Değerleme çeşitli sektörlerde ve bağlamlarda kullanılır, bazı potansiyel senaryolar şunlardır:


  • Değerlemenin mülk sahiplerine ve yatırımcılara mülklerinin adil piyasa değerini belirlemelerinde yardımcı olduğu gayrimenkul.

  • Finans, burada değerleme hisse senetlerinin, tahvillerin ve diğer finansal araçların değerini belirlemek için kullanılır.

  • Yatırımcılardan veya risk sermayedarlarından sermaye toplamak isteyen girişimler için değerlemenin önemli olduğu startup şirketleri.


Değerleme ölçümleri


Değerleme oranları, bir şirketin hisse senedinin veya varlığının göreceli değerini değerlendirmek için kullanılan finansal ölçütlerdir. Değerleme ölçümleri olarak da adlandırılabilirler. Bu oranlar, varlığın piyasa fiyatını kazanç, nakit akışı veya defter değeri gibi belirli bir finansal ölçütle karşılaştırır. 


Yaygın olarak kullanılan bazı değerleme oranlarının formülleri aşağıdaki gibidir:

  1. Fiyat-Kazanç (P/E) Oranı: F/K oranı = Hisse başına piyasa fiyatı / Hisse başına kazanç

  2. Fiyat-Satış (P/S) Oranı: P/S oranı = Hisse başına piyasa fiyatı / Hisse başına satışlar

  3. Defter Fiyatı (P/B) Oranı: P/B oranı = Hisse başına piyasa fiyatı / Hisse başına defter değeri

  4. İşletme Değeri/FAVÖK (EV/EBITDA) Oranı: EV/FAVÖK oranı = İşletme değeri / FAVÖK

  5. Fiyat/Nakit Akışı (P/CF) Oranı: P/CF oranı = Hisse başına piyasa fiyatı / Hisse başına nakit akışı

  6. Temettü Verimi: Temettü verimi = Hisse başına temettü / Hisse başına piyasa fiyatı


Bu formüllerin değerleme oranlarının basitleştirilmiş versiyonlarını temsil ettiğini unutmamak önemlidir. Bağlama bağlı olarak, bunların hesaplanmasında dikkate alınan varyasyonlar veya ek faktörler olabilir. 


Ayrıca, farklı endüstriler veya sektörler, varlıklarına ve özelliklerine daha uygun olan belirli değerleme oranlarına sahip olabilir. 



bottom of page